ВАҲДАТИ МИЛЛӢ — ПОЯИ СУЛҲУ СУБОТ ВА ПЕШРАФТИ ТОҶИКИСТОНИ СОҲИБИСТИҚЛОЛ

ВАҲДАТИ МИЛЛӢ — ПОЯИ СУЛҲУ СУБОТ ВА ПЕШРАФТИ

ТОҶИКИСТОНИ СОҲИБИСТИҚЛОЛ

Муқаддима

Ваҳдати миллӣ ҳамчун арзиши муҳими ҷамъиятӣ ва рукни асосии сулҳу субот дар ҳар кишвар ва ҷомеа пазируфта шудааст. Он пояи пойдории давлат ва пешрафти ҳамаҷонибаи ҷомеа мебошад. Ваҳдат маънои муттаҳидшавии тамоми қишрҳо ва гурӯҳҳои ҷомеа барои зиндагии осоишта ва ҳамзистии оромро дорад. Барои Тоҷикистони соҳибистиқлол, ки дар гузашта бо авзоъи пурталотуми сиёсӣ ва иҷтимоӣ рӯбарӯ шудааст, ваҳдати миллӣ аҳамияти калидӣ дошта, кафили пойдории давлат ва ободии мардуми кишвар мебошад.

Таърихи ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон

Тоҷикистон ҳамчун як кишвари соҳибтамаддун дар соли 1991 истиқлолияти давлатӣ ба даст овард, вале зуд ба мушкилоти сахти сиёсӣ ва иҷтимоӣ рӯбарӯ гардид. Ҷанги шаҳрвандии солҳои 1991-1997, ки як ҷанги пурталотуми дохилӣ ва нокомӣ барои тамоми миллати тоҷик буд, ба қаҳру ғам ва фурӯпошии ҷомеа оварда расонид.

Дар ин муҳлат, Тоҷикистони нав истиқлол ба даст оварда, ба хатари парокандагӣ ва пароканда шудани ҷомеа дучор шуд. Ҳамзамон, қувваҳои гуногун барои тақсими қудрат ва манфиатҳои сиёсӣ мубориза мебурданд. Ин ҷанги пурталотум ба иқтисод ва иҷтимоиёти кишвар зарари калон расонид, миллионҳо нафарро бехонаву сарнавиштро ноором намуд.

Бо вуҷуди ин, бо талошҳои зиёди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва сиёсатмадорону шахсиятҳои бонуфузи кишвар, инчунин бо мусоидати ҷомеаи ҷаҳонӣ ва созмонҳои байналмилалӣ, Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ 27 июни соли 1997 имзо шуд. Ин санади муҳим пояи ваҳдати миллиро дар Тоҷикистон таъмин кард ва роҳи раҳоӣ аз ҷанги шаҳрвандиро боз намуд.

             Мафҳуми ваҳдати миллӣ ва моҳияти он

Ваҳдати миллӣ маънои муттаҳидии тамоми қишрҳои ҷомеа — миллатҳо, динҳо, нажодҳо ва гурӯҳҳои гуногун барои ҳамкорӣ ва зиндагии осоишта мебошад. Ваҳдат на танҳо як мафҳуми сиёсист, балки эҳсоси самимӣ ва маънавиест, ки мардумро ба ҳам мепайвандад.

Дар Тоҷикистон, ки зиёда аз даҳ милион аҳолӣ зиндагӣ мекунанд, ваҳдати миллӣ пояи асосии муваффақият ва рушди кишвар аст. Ҳамзистии осоишта ва эҳтиром ба фарқиятҳо, эҳёи арзишҳои умумии миллӣ ва таъмини баробарҳуқуқии шаҳрвандон кафили суботи давлат мебошанд.

Нақши ваҳдати миллӣ дар суботи сиёсӣ ва рушди иқтисодӣ

 Сулҳу ваҳдат ба кишвар имкон дод, ки аз вартаи ҷанг наҷот ёбад ва ба таҳкими пояҳои давлатдорӣ оғоз намояд. Ваҳдати миллӣ барои Тоҷикистон фазои осоишта ва устувори сиёсиро фароҳам овард, ки дар он шароит сармоягузорӣ афзуда, иқтисодиёт барқарор шуд.

Мисолан, пас аз имзои созишномаи истиқрори сулҳ, Тоҷикистон тавонист лоиҳаҳои бузурги инфрасохториро амалӣ намояд: сохтмони роҳҳо, нерӯгоҳҳои барқӣ, мактабҳо ва муассисаҳои тандурустӣ. Ин равандҳо нишон медиҳанд, ки бе ваҳдати миллӣ рушди устувор ва рушди иҷтимоӣ ғайриимкон аст.

Ваҳдати миллӣ ва нақши он дар фарҳанг ва худшиносӣ

 Фарҳанг ва ваҳдати миллӣ бо ҳам иртиботи зич доранд. Забон, анъанаҳо, расму ойин ва арзишҳои миллӣ воситаи муттаҳидсозии мардум мебошанд. Ҳифзи забони тоҷикӣ ва эҳтиром ба забонҳои дигар, ҳамчунин эҳёи расму ойинҳои миллию суннатӣ шоҳиди ҳамбастагии ҷомеа аст.

Дар суханони Саъдии Шерозӣ омадааст:

"Ба ҷаҳони дӯстӣ нарасад кас ба ҷудоӣ,

Ки ҳар ҷуфте беваҳдат мешавад, ҷудоӣ аст."

Бале, ин иқтибос маънои амиқи ваҳдати миллиро фаро мегирад — бе ҳамдигарфаҳмӣ ва ваҳдат зиндагӣ осон нест.

Мисолҳои таърихӣ аз ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон

Созишномаи истиқрори сулҳ (1997) — намунаи барҷастаи ваҳдати миллӣ, ки аз фарқиятҳои сиёсӣ ва идеологӣ гузашта, миллатро ба ҳам овард.

Низоми миллӣ ва баробарҳуқуқӣ — дар Тоҷикистон ҳуқуқи ҳамаи миллатҳо ва мазҳабҳо кафолат ёфтааст, ки ин боиси мустаҳкам шудани ваҳдат шудааст.

Чолишҳо ва дурнамои ваҳдати миллӣ

 Бо вуҷуди дастовардҳо, чолишҳо ҳам вуҷуд доранд. Тағйироти геополитикӣ, таъсири омилҳои хориҷӣ ва мушкилоти дохилӣ метавонанд ба устувории ваҳдати миллӣ таъсир расонанд. Аз ин рӯ, зарур аст, ки ҷомеа ва давлат ҳамеша барои ҳифзи ва густариши ваҳдати миллӣ кор кунанд.

Ин вазифа танҳо ба ҳукумат маҳдуд намешавад, балки ҳар як шаҳрванди кишвар бояд ҳисси масъулият ва ваҳдати миллиро дар худ нигоҳ дорад.

Хулоса

 Ваҳдати миллӣ на танҳо кафили сулҳ ва суботи сиёсӣ, балки асоси пешрафти иқтисодию иҷтимоӣ ва фарҳангии Тоҷикистон мебошад. Танҳо бо ваҳдати миллӣ кишвар метавонад ба орзуҳои деринаи худ — ободии Ватан, ҳифзи арзишҳои миллӣ ва зиндагии шоиста — ноил гардад.

Ҳифзи ваҳдати миллӣ рисолати ҳар як сокини Тоҷикистон аст ва ҳамин воситаест, ки метавонад ояндаи дурахшон ва пурфайзи кишвари моро таъмин намояд.

Муаллифон: Аюбов Д.Қ., Ҳамроев У.Х., Сафаров А.Ғ.